วันนี้ผมมาเล่าให้ฟังต่อเรื่อง "ผีอำ" นะครับ ตอนนี้จะเป็นผลงานวิจัยที่มีการรายงานในวารสาร The Psychologist ฉบับเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2552 รายละเอียดเต็มเพื่อการอ้างอิงคือ Julia Santomauro and Christopher C. French, "Terror in the night", The Psychologist (2009) vol. 22, pp. 672-675. ซึ่งคณะวิจัยได้ทำการรวบรวมข้อมูล ภาวะผีอำ และได้นิยามภาวะผีอำว่าเป็นอาการรู้สึกตัวว่าเป็นอัมพาตชั่วคราว ที่เกิดขึ้นระหว่างกำลังจะหลับ หรือ กำลังจะตื่น โดยมีอาการหลอนทางประสาทสัมผัสเกิดร่วม โดยรายงานนี้ได้รวบรวมอาการหลอนที่มักเกิดขึ้นทั่วไปได้แก่
- หลอนว่าตัวลอยหรือบินได้ หรือเหมือนกำลังออกจากร่าง หมุนเคว้ง
- หลอนทางสัมผัสกาย เช่น มีใครมากดทับหน้าอก หรือ มีใครมาสัมผัสตัว หรือ ดึงตัวเอาไว้กับเตียง บางทีก็รู้สึกว่าผ้าคลุมเตียงเคลื่อนไหว บางคนก็โดนเขย่าตัว หรือ มีความเจ็บปวดเกิดขึ้น
- หลอนทางการได้ยิน เช่น ได้ยินเสียงย่างเท้า เสียงเคาะประตู เสียงหายใจ เสียงคุย เสียงกระซิบ เสียงฮัม เสียงหึหึ และอื่นๆ ผมว่าอันนี้น่ากลัวครับ เพื่อนผมเคยเล่าให้ฟังว่าได้ยินเสียงผู้หญิงมากระซิบแนบหูด้วย
-หลอนทางการมองเห็น เช่น เห็นหมอกควัน หรือ ความมืดคลึ้ม เห็นร่างคน สัตว์ หรือ อสูรกาย บางทีก็มีการโต้ตอบทั้งทางกายหรือวาจากับสิ่งที่เห็นนั้น อย่างเป็นเรื่องเป็นราว
- หลอนทางการได้กลิ่น เช่น ได้กลิ่นเครื่องหอม กลิ่นสาบ
คณะวิจัยยังได้ศึกษาปัจจัยทางวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ ในการแปลความหมายของอาการผีอำนี้ ซึ่งส่วนใหญ่ไม่ได้ใช้หลักวิทยาศาสตร์ ดังนั้นผู้ที่ถูกผีอำจึงมักจะได้ประสบการณ์แบบน่ากลัว ผู้ที่ถูกผีอำส่วนใหญ่จะนอนอยู่บนเตียง มีเป็นส่วนน้อยที่จะโดนอำในท่านั่งหลับบนเก้าอี้ หรือท่าที่ไม่น่าจะสบายนัก และมักจะเกิดกับคนที่นอนหงายมากที่สุด (อย่างที่ผมบอกครับ นอนตะแคง safe กว่า) ความนานของผีอำมีตั้งแต่ 2-3 วินาที จนถึง 10 นาที โดยจะหายไปเอง หรือไม่ก็ผู้ที่ถูกผีอำพยายามเอาชนะอาการเอง หรือมีคนมาช่วยสะกิดปลุกให้ตื่นขึ้น
อาการผีอำนั้นเกิดจากการที่กล้ามเนื้อของร่างกายเข้าสู่ภาวะการหลับที่เรียกว่า REM (Rapid Eye Movement) แต่สมองส่วนที่เป็นจิตสำนึกยังตื่นอยู่ อาการผีอำเป็นอาการที่ร่างกายกับจิตสำนึกหลับไม่พร้อมกัน หรือ ตื่นขึ้นมาไม่พร้อมกันนั่นเอง
นักวิจัยได้ให้คำแนะนำในการหลุดพ้นจากอาการผีอำดังนี้ครับ เมื่อเรารู้สึกว่าโดนผีอำอยู่ให้รีบตั้งสติทันที อย่าตกใจ การออกจากผีอำจะได้ผลดีที่สุดเมื่อรีบทำตั้งแต่มันเกิด พยายามขยับกล้ามเนื้อตา กล้ามเนื้อนิ้ว อะไรที่เล็กๆก่อน เพราะหากขยับได้ มันจะทำให้เราหลุดออกทันที หรือถ้านอนอยู่กับแฟน ก็พยายามทำเสียงในคอ เพื่อให้แฟนสะกิดเราให้ตื่น แต่วิธีหลังนี้ผมว่ายากครับ ตอนเด็กๆ เคยคิดจะตะโกนเรียกให้แม่ช่วย แต่ร้องไม่ออก
