Nanotube 2009 - The 10th International Conference on the Science and Application of Nanotubes

ถึงแม้ช่วงนี้บรรยากาศการเดินทางไปประชุมวิชาการต่างประเทศจะดูซบเซา เพราะพิษเศรษฐกิจเล่นงาน อีกทั้งหน่วยงานต่างๆ ก็อยากให้ใช้เงินในประเทศ ให้ผู้ประกอบการในไทยได้มีรายได้มากกว่า เท่าที่ผมคุยกับเพื่อนๆหลายคน ก็ทำคล้ายๆกันกับผม ก็คือตัดทริปเมืองนอกออกไปหมดเลยจนถึงกลางปีนี้ แล้วหันมาส่งงานไปประชุมวิชาการนานาชาติที่จัดขึ้นในเมืองไทยแทน อย่างไรก็ตามผมก็ยังจะทำหน้าที่นำการประชุมที่น่าสนใจมาแนะนำกันเช่นเคยครับ

วันนี้ผมขอแนะนำการประชุมทางด้านนาโนเทคโนโลยีที่จัดกันมาเป็นปีที่ 10 แล้ว การประชุมนี้มีมาก่อนที่เรื่องของนาโน จะเข้ามาบูมในบ้านเราอีกครับ งานนี้มีชื่อว่า Nanotube 2009 - The 10th International Conference on the Science and Application of Nanotubes ซึ่งจะจัดขึ้นที่มหานครปักกิ่ง ระหว่างวันที่ 21-26 มิถุนายน 2009 เป็นงานใหญ่ที่จัดตั้งหลายวันแหน่ะครับ ปกติเราไปประชุมวิชาการ 3 วันก็สุก (หรือ สุข?) แล้ว กำหนดส่ง abstract ภายในวันที่ 12 เมษายน 2009 ยังมีเวลามากพอสมควรครับ ถ้าคิดจะไป .... จริงๆ แล้วบ้านเราเองก็มีคนทำวิจัยเกี่ยวกับ nanotube ค่อนข้างเยอะพอสมควรแล้ว

สำหรับหัวข้อประชุมที่เป็นที่สนใจเป็นพิเศษในปีนี้ก็มี

• Mechanical properties of nanotubes and composite materials
• Electronic and optical properties
• Progress in nanotube synthesis and purification
• Chemical modification and tailoring of nanotube properties
• Large-scale production
• Applications

(ภาพด้านบน - 40 Playboy bunnies made of carbon nanotube forests: By Anastasios John Hart - MIT)

AsiaNANO 2008

หายไปหลายวันครับ ผมออกภาคสนามที่ อ.สวนผึ้ง จ.ราชบุรี สวนทางกับผู้คนที่หนีไปเที่ยวด้านอื่นๆ กันหมด เนื่องจากกลัวอิทธิพลของพายุไซโคลนนาร์กีส ที่พุ่งขึ้นฝั่งพม่า แล้วเกรงว่าแถบตะวันตกจะเจอฝน จริงๆ แล้วก็มีแต่เมฆชั้นสูงเท่านั้นแหล่ะครับที่จะข้ามผ่านเทือกเขาตะนาวศรีมาได้ เมฆชั้นต่ำกับชั้นกลางที่สร้างฝนจะถูกบัง แล้วตกเป็นฝนในฝั่งพม่า ที่ อ. สวนผึ้งเลยอากาศดี มีฝนปรอยๆเท่านั้นเองครับ ประเทศไทยค่อนข้างโชคดี ที่สภาพอากาศที่เรียกว่า Severe Weather ไม่ค่อยรุนแรงเหมือนประเทศเพื่อนบ้าน ทำให้การเกษตรในบ้านเราเอาตัวรอดไปได้เรื่อยๆ แต่ Climate Change ในระยะหลังๆ คอยย้ำเตือนสิครับว่า ประเทศไทยต้องการไฮเทคมากขึ้นในการทำเกษตร ทั้ง IT, Electronics, Biotechnology, Materials Science, Nanotechnologty, Geo-informatics ต้องเอามาช่วยภาคเกษตรให้มากขึ้นครับ

วันนี้ผมขอแนะนำงานประชุมทางด้านนาโนแห่งปี 2008 ในระดับทวีปเอเชีย นั่นคือ AsiaNANO2008 - The 2008 Asian Conference on Nanoscience and Nanotechnology ซึ่งจะจัดระหว่างวันที่ 3-7 พฤศจิกายน 2551 นี้ที่ Biopolis ประเทศสิงคโปร์ครับ งานนี้เหมือนสิงคโปร์เขาจะประกาศว่า ในย่านเอเชียตะวันออกเฉียงใต้นี่ เขาไม่ยอมไทยนะ เพราะเขาเล่นจัดชนกับ NanoThailand 2008 International Conference ซึ่งจะจัดระหว่าง 6-8 พฤศจิกายน 2551 เลยทีเดียว เนื้อหาของการประชุมประกอบด้วยหัวข้อต่อไปนี้ครับ

1. Carbon nanotubes and related nanomaterials
2. Graphene: Materials and devices Nanomagnetics, spintronics and multiferroics
3. Nanobioscience and nanobiotechnology
4. Functional Nanoassembly: nanoparticles, quantum dots, nanoarchitectures and self-assembled architectures
5. Multi-paradigm simulation at the nano-scale: methodology and applications
6. Nanofabrication: nanoimprinting, nanolithography and related techniques
7. Materials Issues in Hydrogen Storage: From Bulk to Nano and Asian Consortium for Computational Materials Science (ACCMS) Working Group Meeting on Hydrogen Storage Materials

จะเห็นว่าเนื้อหาของการประชุมค่อนข้าง Focus ในเรื่องของ materials และ nanostructure มากกว่างาน NanoThailand2008 ที่ค่อนข้างกว้างกว่า งานนี้เสียเปรียบสิงคโปร์ล่ะครับ เพราะเจาะลึกเทคนิคมากกว่า ต้องทำใจครับ บ้านเราคนทำนาโนแบบเจาะลงไปลึกๆมีน้อย ทำให้งานประชุมวิชาการต้องทำกว้างๆ เอาไว้แบบนี้ล่ะครับ ................

นาโน โนเบล (ตอนที่ 8)

ถ้าฟายน์แมนพูดถึงความเป็นไปได้ของนาโนเทคโนโลยีเป็นคนแรก เดร็กซเลอร์ได้ให้นิยามคำว่านาโนเทคโนโลยีเป็นคนแรก และก็เป็นคนแรกเช่นกันที่จบปริญญาเอกด้านนาโนเทคโนโลยี ริชาร์ด สมอลลีย์ (Richard Smalley - รางวัลโนเบลสาขาเคมี ค.ศ. 1996 ร่วมกับ Robert F. Curl และ Harold W. Kroto จากผลงานคิดค้นโมเลกุลที่มีรูปร่างเหมือนลูกฟุตบอล) ก็ถือว่าเป็นบุคคลที่ได้รับการสดุดีว่า เป็นคนแรกที่ทำให้นาโนเทคโนโลยีกลายมาเป็นโครงการระดับชาติของสหรัฐอเมริกา จนทำให้เกิดกระแสการตื่นตัวในศาสตร์นี้ไปทั่วโลกนับตั้งแต่ปี ค.ศ. 2000 เป็นต้นมา ก่อนหน้าการค้นพบโมเลกุลลูกฟุตบอล (บักกี้บอล) ของสมอลลีย์ นักวิทยาศาสตร์เคยเชื่อกันว่าคาร์บอนมีอัญรูป (โครงสร้างที่มีรูปร่างแน่นอนที่เกิดจากการต่อกันของอะตอมธาตุชนิดเดียว) เพียง 2 แบบเท่านั้น นั่นคือ เพชร กับ กราไฟต์ ที่มีสมบัติแตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง รวมไปถึงราคาของตัวมันด้วย โดยวัสดุทั้ง 2 แบบเป็นสสารที่มีมิติมหภาค (Bulk-phase Materials) กล่าวคือโครงสร้างการเกาะยึดอะตอมของคาร์บอน มีลักษณะเป็นโครงข่ายขยายออกไปไม่สิ้นสุด (ในมุมมองของนักเคมี) โดยเพชรมีโครงสร้าง 3 มิติ ในขณะที่กราไฟต์มีโครงสร้าง 2 มิติ สำหรับโมเลกุลบักกี้บอล หรือ C60 ที่ค้นพบในปี ค.ศ. 1985 นั้นกลับเป็นอัญรูปของคาร์บอนที่มีเพียง 0 มิติเท่านั้น ถือเป็นสสารที่มีมิตินาโน (Nano-phase Materials) ซึ่งอีกไม่กี่ปีต่อมา คือในปี ค.ศ. 1991 ก็ได้มีการค้นพบท่อนาโนคาร์บอนซึ่งเป็นอัญรูปของคาร์บอนที่มี 1 มิติ ถึงแม้ท่อนาโนคาร์บอนจะกลายมาเป็นวัสดุมหัศจรรย์ที่โด่งดังและมีคุณูปการยิ่งกว่าบักกี้บอลเสียอีก แต่มันกลับไม่ได้ทำให้ผู้ค้นพบคือ ศาสตราจารย์ ไออิจิมา (Sumio Iijima) ได้รับรางวัลโนเบลในปี ค.ศ. 1996 ด้วย ซึ่งได้กลายมาเป็นประเด็นต่อสู้ของชาวญี่ปุ่นและถือเป็นตัวแทนของชาวเอเซียต่อความยุติธรรมในการตัดสินรางวัลโนเบล ที่มักเอนเอียงไปทางนักวิทยาศาสตร์ชาวตะวันตก ข้อหาดังกล่าวต่อคณะกรรมการรางวัลโนเบล ยังลุกลามไปสร้างความเจ็บปวดให้แก่ สมอลลีย์ อีกด้วยกับประเด็นใหม่ที่ว่า สมอลลีย์ไม่ได้เป็นคนแรกที่ค้นพบบักกี้บอล เพราะก่อนหน้านี้ได้มีนักวิทยาศาสตร์ญี่ปุ่นในเสนอทฤษฎีที่แสดงความเป็นไปได้ในการมีโมเลกุลแบบทรงกลม แต่ศาสตราจารย์ท่านนั้นไม่ได้ตีพิมพ์เป็นภาษาอังกฤษ ทำให้งานของท่านไม่เป็นที่รู้จัก โดยในภายหลังสมอลลีย์ได้ออกมากล่าวยกย่องศาสตราจารย์ชาวญี่ปุ่นท่านนั้น พร้อมกับชูประเด็นเรื่องการเผยแพร่ผลงานควรทำให้มีการรับรู้ให้กว้างขวาง เพื่อไม่ให้เกิดปัญหาแบบนี้อีก

สมอลลีย์ต้องพบกับความเจ็บปวดกับมะเร็งเม็ดเลือดขาวและเสียชีวิตในปี ค.ศ. 2005 ด้วยวัยเพียง 62 ปี โดยก่อนจากโลกนี้ไปท่านได้ก่อตั้งบริษัทผลิตท่อนาโนคาร์บอนระดับอุตสาหกรรม รณรงค์ในเรื่องการสร้างนักนาโนเทคโนโลยีตั้งแต่วัยเด็กเพื่อให้สหรัฐอเมริกาแข่งขันได้ ท่านยังเป็นผู้สนับสนุนพลังงานสะอาดโดยใช้นาโนเทคโนโลยี ผมมีโอกาสไปเยือนห้องแล็บของท่าน ที่ Rice University เมื่อปี ค.ศ. 2003 ซึ่งก็ได้มีโอกาสพบท่าน พร้อมทั้งได้เข้าไปเดินเล่นในห้องทำงานอันโอ่อ่าของท่านอยู่ครู่หนึ่ง) มหาวิทยาลัยแห่งนี้ถือเป็นมหาวิทยาลัยที่มีสนามหญ้าที่สวยที่สุดในโลกแห่งหนึ่งเลยทีเดียว

เวียดนามคุย สังเคราะห์ท่อนาโนคาร์บอนส่งนอก

เมื่อหลายวันก่อน nanothailand ได้พูดถึงความน่ากลัวของ Saigon Hi-Tech Park ว่ากำลังผงาดท้าทาย Science Park ของไทย ผู้อ่านคงยังไม่ทันลืมเรื่องนี้ใช่ไหมครับ ปรากฏว่าเวียดนามไม่ได้หยุดแค่นี้ ตอนนี้ Saigon Hi-Tech Park เขาโด่งดังไปทั่วโลกแล้ว ทั้งนี้ Dr. Nguyen Chanh Khe ซึ่งท่านก็เป็นผู้อำนวยการของ R&D Center ของ Saigon Hi-Tech Park ได้ออกมาสัมภาษณ์สื่อหลายแขนง ทั้งของเวียดนาม และ ต่างประเทศว่า ตอนนี้ เวียดนามสังเคราะห์ท่อนาโนคาร์บอนในระดับ 200 กรัมได้แล้ว และภายในสิ้นปีนี้ จะขยายกำลังผลิตขึ้นไปในระดับ 200 กิโลกรัม เลยทีเดียว แถมยังคุยอีกว่า ตอนนี้บริษัทไฮเทคทั่วโลก ต้องการสั่งท่อนาโนคาร์บอนของเวียดนาม ท่านยังได้คุยอีกว่า ในโลกเราเนี่ย มีเพียง อเมริกา ญี่ปุ่น กับ ยุโรปบางประเทศเท่านั้นที่ผลิตได้ สงสัยจะรู้จัก ดร. พิศิษฐ์ สิงห์ใจ คนดังแห่งมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ของเราน้อยไปเสียแล้ว อย่างนี้งาน IWNA2007 ที่จะจัดที่เวียดนาม พฤศจิกายน 2550 นี้ไปเจอกันหน่อย เอาท่อนาโนคาร์บอนเมดอินไทยแลนด์ที่เราผลิตได้ หอบไปโชว์สักกระสอบ


จะว่าไปแล้ว ความน่ากลัวของท่าน ผอ. เหงียน ก็คือ ใน Saigon Hi-Tech Park ของเขาเอง มีอุตสาหกรรมรองรับการผลิตท่อนาโนคาร์บอนแล้ว ซึ่งก็คือแบตเตอรีนั่นเอง ซึ่งเขาคุยว่าเขาผลิตท่อนาโนแบบรูปตัว Y อีกต่างหาก ไม่ถ่อมตัวเลยท่าน แถมโม้ต่ออีกว่าประสิทธิภาพดีกว่า Nafion ที่ผลิตโดยอเมริกาอีกด้วย เป็นยังไงครับ ฟังแล้วหนาวเพิ่มขึ้นมาอีก นาโนเมืองไทย ต้องขยันเพิ่มขึ้นนะครับ ลูกหลานเราจะได้ไม่ต้องไปดูงานที่เวียดนาม


(ภาพซ้ายมือ - สาวฮานอยยิ้มรับกล้องอย่างเป็นมิตร เวียดนามเกือบลืมอดีตที่ขมขื่นไปหมดแล้ว ตอนนี้เขามุ่งสู่อนาคตอย่างเต็มที่)

มช. โชว์ strength ผลิตท่อนาโนคาร์บอนระดับอุตสาหกรรม

นักนาโนเทคโนโลยีชื่อดัง ผศ.ดร. พิศิษฐ์ สิงห์ใจ อาจารย์ประจำภาควิชาฟิสิกส์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ได้แสดงวิสัยทัศน์เกี่ยวกับโอกาส และ แนวโน้มในการนำนาโนเทคโนโลยีไปช่วยภาคอุตสาหกรรมไทย ด้วยการบรรยายเรื่อง "นาโนเทคโนโลยีเพื่ออุตสาหกรรม" ในระหว่างการประชุมประจำปีครั้งแรก ทางด้านนาโนเทคโนโลยี ของประเทศไทย ที่เรียกว่า Thailand NANO 2007 ซึ่งจัดขึ้นที่ จังหวัดเชียงใหม่ ระหว่างวันที่ 14-16 สิงหาคม 2550 ที่ผ่านมา โดยในทรรศนะของอาจารย์พิศิษฐ์นั้น การผลิตท่อนาโนคาร์บอนของประเทศไทยสามารถแข่งได้ในระดับโลก

ในสงครามการแย่งชิงตำแหน่งฮับนาโน แห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ระหว่าง ไทย มาเลเซีย สิงคโปร์ และ เวียดนาม นั้น ถึงแม้จะยังไม่รู้ว่าใครเบอร์หนึ่งในภาพรวม แต่ถ้าพูดถึงเรื่องของการผลิตท่อนาโนคาร์บอนแล้ว ประเทศไทยไม่เป็นรองใคร จากการไปตรวจสอบงานวิจัยท่อนาโนคาร์บอนในการประชุมที่เวียดนาม สิงคโปร์ จีน ฮ่องกง ของผมทำให้มั่นใจว่า งานของ อ. พิศิษฐ์ ยังทิ้งห่างอยู่พอควร ต้องนับถือบริษัทซีเมนต์ไทย ว่าตาแหลมมากๆ ที่รีบเข้ามาสนับสนุนเพื่อให้ อ. พิศิษฐ์ ทำ scale up ในระดับ pilot plant แข่งกับบริษัท Carbon Nanotechnologies ที่จัดตั้งโดยนักวิทยาศาสตร์รางวัลโนเบล Richard Smalley

Blog นาโน เมืองไทย จึงขอปรบมือให้ อ. พิศิษฐ์ สิงห์ใจ ผู้ตัดผ้าแพรเปิดศักราช นาโนอุตสาหกรรม ในประเทศไทย