Are We Simulated in Computer ? - ฤาโลกนี้เป็นเพียงฝัน (ตอนที่ 8)

คำสอนของพุทธศาสนาอย่างหนึ่งที่นับว่าแปลกไปจากศาสนาอื่นๆ ก็คือเรื่องของ ไตรลักษณ์ หรือลักษณะความเป็นไปในธรรมชาติ 3 ประการ ได้แก่ อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา โดยเฉพาะในเรื่องของอนัตตา หรือความไม่มีตัวตนนี้ ถือว่าเป็นอภิมหาปรัชญา เพราะเป็นหลักธรรม หรือหลักปรัชญาที่ยิ่งใหญ่มากๆ ไม่เคยมีศาสนาใดๆ หรือศาสตร์แห่งความรู้ใดๆ ที่บัญญัติเรื่องนี้ไว้ นอกจากองค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระองค์ได้ทรงค้นพบหลักธรรมนี้ด้วยพระองค์เอง ผ่านกระบวนการทางจิตที่เราเรียกว่า "ตรัสรู้"

เรื่องของอนัตตานี้ มีการตีความที่แตกต่างกันไป พระพุทธองค์จึงมักตรัสแก่ภิกษุว่า อันหลักธรรมคำสอนต่างๆ โดยเฉพาะการปฏิบัติเพื่อมุ่งสู่พระนิพพานนั้น เป็นธรรมชั้นสูง ที่ยากแก่การเข้าใจและถ่ายทอด บรรดาธรรมต่างๆ เหล่านี้มักรู้ได้เฉพาะตน เมื่อใครปฏิบัติสู่ความเข้าถึงพร้อมแล้ว ก็จะเข้าใจธรรมนั้นๆ ได้เอง การตีความเรื่องอนัตตาจึงสามารถทำได้ในหลายๆ ระดับ บ้างก็ว่าเพราะสังขารทั้งหลายไม่มีตัวตน ไม่ได้มีจริงๆ ถือครองไม่ได้ สรรพสิ่งต่างๆ ไม่ได้มีตัวตนจริงๆ จึงยึดถือไม่ได้ .... เป็นไปได้ไหมล่ะครับว่า ก็เพราะสรรพสิ่งต่างๆ เหล่านั้น กำลังถูกจำลองอยู่ในคอมพิวเตอร์ สิ่งนั้นถึงไม่มีตัวตน?

ตั้งคำถามนี้แก่ท่านผู้อ่านเพื่อคิดเล่นๆ นะครับ มิได้ดูหมิ่นในหลักธรรมคำสอนแต่อย่างใดครับ เพราะหลักธรรมในพุทธศาสนานั้น เป็นแหล่งความรู้เดียวที่ก้าวมาถึงจุดที่จะตอบคำถามนี้ได้ เพราะวิทยาศาสตร์ปัจจุบันยังล้าหลังในเรื่องนี้อยู่มาก

นักวิทยาศาสตร์ที่สนใจเกี่ยวกับเรื่องนี้ เชื่อว่า หลักฐานหนึ่งที่พอจะทำให้พิสูจน์หรือประเมินได้ว่า เรากำลังอยู่ในโลกจำลองหรือไม่นั้น ก็ให้ดูว่าเมื่อเรามีเทคโนโลยีก้าวล้ำถึงระดับหนึ่ง เราจะจำลองสิ่งต่างๆ หรือไม่ .... แล้วถึงที่สุด เราจะจำลองโลกที่เรากำลังเป็นอยู่หรือไม่ .....

คำตอบ ในเรื่องนี้แน่ชัดอยู่แล้วครับว่า เราจะทำอย่างนั้น ... ปัจจุบัน เราเริ่มนำคอมพิวเตอร์มาจำลองสถานการณ์ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นปฏิกริยาเคมี ระบบประสาท ตอนนี้เราเริ่มจำลองการทำงานของสมอง และเราก็กำลังจะจำลองสิ่งมีชีวิตและสภาพความเป็นอยู่ของมัน ท่านผู้อ่านอาจจะรู้จักเกมส์ The Sims ซึ่งเป็นเกมส์จำลองสภาพชีวิตต่างๆ ที่ผู้เล่นสามารถเล่นเป็นตัวละครต่างๆ ใช้ชีวิตอยู่ในโลกจำลอง เรียนหนังสือ ทำงาน ควงสาว แต่งงาน มีครอบครัวได้ คำถามก็คือ ตัวสิ่งมีชีวิตที่เราจำลองอยู่นั้น มีสภาพความมีตัวตนแค่ไหน เค้ามีสภาพใกล้เคียงกับความเป็นชีวิตจิตใจแค่ไหน เค้าจะรู้ตัวหรือไม่ว่าเราจำลองเค้าอยู่ ถ้าเกมส์ที่เราจำลองเค้าอยู่นั้น run ตลอดเวลา และมีรายละเอียดสูงมากๆ เป็นไปได้ไหม ที่ตัวละครที่จำลองในคอมพิวเตอร์อยู่นั้น จะมีสภาพความเป็นจริงขึ้นมา จนทำให้ตัวละครที่ run อยู่ คิดว่ามีตัวตนจริงๆ และแทบไม่รู้เลยว่าแท้จริงนั้น เค้าถูกจำลองอยู่

ที่มหาวิทยาลัยรัฐมิชิแกน (Michigan State University) นักวิจัยได้ทำการทดลองสร้างโลกจำลองที่เรียกว่า Avida โดยมีสิ่งมีชีวิตที่เรียกว่า Avidians ซึ่งอาศัยใช้ชีวิตอยู่ในโลกจำลองนี้ ภายใต้กฎ นักวิจัยได้ปล่อยให้เหล่า Avidians ผสมพันธุ์และใช้ชีวิตไปตามเรื่องตามราว ผลปรากฎว่ามันสามารถวิวัฒนาการจนเกิดความฉลาด (หรือปัญญา) ขึ้นมาเองหลังจากมันพัฒนาสู่รุ่นที่พันกว่า สิ่งมีชีวิตที่จำลองนี้เป็นสิ่งมีชีวิตง่ายๆ แต่ในอนาคตมันอาจเป็นพวกเราก็ได้ ซึ่งแน่นอน มันจะยิ่งตอกย้ำในคำตอบที่ว่า พวกเราน่าจะอาศัยอยู่ในโลกจำลองนี้จริงๆ ก็ได้